loader

Ooggetuigenverhaal: Kees Westrate

In 1938 is Kees Weststrate, een boerenknecht uit Nieuwdorp, bijna tien jaar oud. Hij volgt het wereldnieuws op de voet en herinnert zich nog levendig het Verdrag van München tussen Hitler en Chamberlain. Net als velen denkt Kees: “Dat loopt goed af, geen oorlog.” Maar anderhalf jaar later wordt hij op 10 mei 1940 wakker van het geluid van ronkende vliegtuigen boven Nieuwdorp. Samen met zijn buurmeisje ziet hij een rokend jachtvliegtuig overvliegen. Aan de hakenkruizen op de vliegtuigen herkent hij de Duitse bommenwerpers. De oorlog is begonnen.

De eerste bezettingsjaren verlopen relatief rustig in Nieuwdorp. Kees gaat nog gewoon naar school, totdat de meester op de eerste dag van de bezetting zegt dat ze beter naar huis kunnen gaan. In de jaren daarna moeten boeren materieel en mankracht leveren aan de Duitsers. Ook Kees, als jongste knecht, ontkomt hier niet aan. Hij sjouwt boomstammen en helpt met het plaatsen van palen op het land, bedoeld om vijandige vliegtuigen te verhinderen te landen.

Hout halen in de nacht

De oorlogsjaren brengen ook gevaarlijke situaties met zich mee. ’s Nachts gaat Kees met zijn vader en buurman het land op om brandhout te halen. Met een kar en een oud paard zagen ze boomstammen. Wanneer een boer hen verraadt, komen twee Duitse soldaten hen tegemoet om de kar en het paard te vorderen. Kees merkt dat de Duitsers nerveus zijn, omdat ze met slechts twee man zijn en de Nederlanders met zes. “In die donkere polder waren ze daar toch niet gerust op,” vertelt Kees.

Dolle Dinsdag en de Sloedam

Op Dolle Dinsdag, 5 september 1944, plunderen dorpelingen de gereformeerde kerk in Nieuwdorp, die door de Duitsers als voedselopslag wordt gebruikt. De bevrijding lijkt nabij, maar blijft uit. De Duitsers dreigen de wethouder te executeren als de gestolen goederen niet worden teruggebracht. Ondertussen gaat het werk op de boerderij door. Kees herinnert zich hoe tijdens het werk brokstukken van een vliegtuig en persoonlijke bezittingen, zoals kleding, naar beneden dwarrelen. “Een stuk van een vliegtuig was glibberig van het bloed,” zegt hij.

Niet lang daarna beleeft Kees de hevige gevechten om de Sloedam van dichtbij. De boerderij waar hij werkt, wordt gebruikt als EHBO-post voor gewonde soldaten. “De lichtgewonden zaten in een jeep. De zwaargewonden lagen op de motorkap, en zelfs in het bagagerek werden gewonden meegebracht.”

Wanneer de Canadese troepen falen om de Sloedam in te nemen, kiezen de Schotten een andere tactiek. Met kleine bootjes steken ze het Sloe over en leggen matrassen in het slik om door te kunnen lopen. Kees ziet het offensief vanuit het dakraam. “Overdag zag je de kano’s oversteken. Dat was een volkomen verrassing voor de Duitsers.”

Kees Westrate

Bekijk hieronder het verhaal van Kees Weststrate, een boerenknecht uit Nieuwdorp die de Slag om de Sloedam van dichtbij meemaakte. Zijn herinneringen geven een uniek beeld van de oorlogsjaren in Zeeland en de moed van de bevrijders.

Bevrijdingsmuseum Zeeland
Privacyoverzicht

Deze site maakt gebruik van cookies, zodat wij je de best mogelijke gebruikerservaring kunnen bieden. Cookie-informatie wordt opgeslagen in je browser en voert functies uit zoals het herkennen wanneer je terugkeert naar onze site en helpt ons team om te begrijpen welke delen van de site je het meest interessant en nuttig vindt.