Ooggetuigenverhaal: Rien Koole
Rien Koole uit Kamperland is elf jaar oud als de oorlog uitbreekt. Als tiende van twaalf kinderen begint hij al jong aan zijn eerste baantje: koewachter. Hoewel de oorlog het dagelijks leven verandert, ervaart Rien deze tijd als avontuurlijk en vol vrijheid. De Duitse soldaten halen regelmatig melk bij hem en roken een sigaretje. Rien zegt tegen hen: “Jullie horen hier niet thuis. Maar jullie zijn hier toch en jullie zijn wel mensen.”
Spannende momenten
Rien brengt zijn koeien vaak naar het strand, maar tijdens de oorlog wordt dat gevaarlijk. Kogels vliegen om hem heen, en de Duitsers verbieden hem naar de bunkers te gaan. Ze vragen hem wel om vanaf de dijk aangespoelde lichamen door te geven, wat hij zonder vragen doet. De oorlog komt dichtbij wanneer luchtgevechten regelmatig te zien zijn in de buurt van Kamperland. Rien herinnert zich een keer dat hij en zijn vriend Gerrit met melkbussen aan het stuur snel dekking zochten achter een dam in een sloot terwijl de gevechten boven hen doorgingen.
Een bijzondere waslijn
Het grote gezin heeft geen gebrek aan eten, maar veel schaarse spullen zijn moeilijk te verkrijgen. Als zijn moeder een waslijn nodig heeft, bedenkt Rien dat de felgekleurde telefoonlijn van de Duitsers daar prima voor zou kunnen dienen. Zonder enig besef van het risico rolt hij de lijn op, legt hem over zijn stuur en fietst ermee naar huis, vrolijk zwaaiend naar de Duitse soldaten die hij goed kent. “Ik heb geluk gehad, want anders had ik in het kamp gezeten. Maar moeder had wel een waslijn,” vertelt Rien lachend.
Een aanval en nieuwe vrienden
Op 11 oktober 1944 ziet Rien hoe geallieerde vliegtuigen de dijken van Walcheren bombarderen. Liggend op zijn rug op de dijk kijkt hij ademloos toe terwijl de bommenwerpers hun luiken openen en bommen naar beneden laten vallen. Het voelt haast alsof de bommen op hem gericht zijn.
Na de bevrijding van Noord-Beveland maken Engelse commando’s hun hoofdkwartier in De School Met Den Bijbel in Kamperland. Samen met zijn vriend Piet gaat Rien in de keuken voor hen werken, waar ze regelmatig extraatjes meekrijgen zoals rozijnen, boter en sigaretten. De jongens winnen al snel het vertrouwen van de commando’s en mogen op de school passen wanneer de soldaten op patrouille gaan. Wanneer de soldaten terugkeren en ontdekken dat de jongens de chocoladerepen onaangeroerd hebben gelaten, worden Rien en Piet al snel de mascottes van de groep. Tot hun verrassing krijgen ze zelfs een eigen uniform met een groene baret, speciaal gemaakt door de legerkleermaker. “Dat was geweldig natuurlijk, nu hadden wij ook een uniform.”
Rien Koole
Bekijk hieronder het verhaal van Rien Koole, een jongen uit Kamperland die als koewachter tijdens de oorlog avonturen beleefde en soms ook risico’s nam, zoals het stelen van een telefoonlijn voor een waslijn. Zijn verhaal is een getuigenis van jeugdige moed en de bijzondere vriendschappen die zelfs in oorlogstijd konden ontstaan.